Mantelzorgers

‘Gewoon leven' zoals de cliënt dat gewend was, of wil. Daarbij spelen de ‘oude' contacten een belangrijke rol: de partner, kinderen, kleinkinderen, familieleden, buren en vrienden. Deze contacten tezamen kunnen de mantelzorg vormen.

Als je een cliënt ondersteunt bij hoe hij zelf wil leven, ligt het voor de hand samen te werken met de mantelzorgers. Deze samenwerking gaat over:

1. Verkrijgen van informatie: Wie is de cliënt, wat vindt de cliënt belangrijk? (De mantelzorger is bron van informatie: hij is immers degene die de cliënt goed kent).
2. Samenwerken met de mantelzorger bij het zorgen voor en ondersteunen van de cliënt (de mantelzorger als ‘collega-zorgverlener').
3. De mantelzorger ondersteunen bij de problemen die hij of zij ervaart (de mantelzorger als hulpvrager).
4. Ondersteunen van de mantelzorger om de oude relatie met de cliënt voort te zetten of opnieuw invulling te geven (de mantelzorger als partner, of dochter of buurman).

Het kost tijd om vertrouwen te winnen

Mantelzorgers hebben vaak, lang voordat jij als verzorgende de cliënt leert kennen, langere tijd voor de cliënt gezorgd. Zij hebben kennis over de cliënt en over wat de cliënt nodig heeft. Zij zijn de constante factor in zijn leven en behartigen zijn belangen, zeker als hij of zij door cognitieve problemen zelf zijn leven niet meer kan overzien. Als er (thuis of in een zorginstelling) professionele verzorging in beeld komt, zullen mantelzorgers de zorg pas over durven laten aan professionals als zij zien dat zij het minstens net zo goed doen. Het kost tijd om dat vertrouwen te krijgen! Vaak volgt men in het begin de zorg kritisch.

Mantelzorger en zorgleefplan

Bij gesprekken over het zorgleefplan is het vaak lastig voor een cliënt om zijn eigen vragen en behoeften te verwoorden. Het kan helpen als een bekende met hem mee denkt.
Je kunt de cliënt daarom vragen of hij het prettig vindt om iemand mee te nemen naar de gesprekken. Iemand die hem goed kent, vaak de partner of een kind van de cliënt.
Als je spreekt met een mantelzorger die langdurig voor de cliënt gezorgd heeft, sluit dan met de zorg die jij nu met je collega's gaat bieden zo goed mogelijk aan bij de zorg van de mantelzorger.

Behoefte aan meer tips?

Download de publicatie over samenwerking met mantelzorgers rondom het ZLP (let op: om te kunnen downloaden dien je ingelogd of een account te hebben aangemaakt op deze site):
pdf Samenwerken met mantelzorgers (PDF 181.25 kB)
Samenwerken met mantelzorgers rondom het ZLP. Dit is niet altijd even makkelijk. In deze download vind je tips voor gesprekken met mantelzorgers. Een uitgave van Sting, februari 2009.

pdf De zorg gaat door! Leerzame ontmoetingen. Een lesbrief over samenwerking met mantelzorgers (2.21 MB)
De Zorg Gaat door! Leerzame ontmoetingen. Een lesbrief voor (leering) helpenden en verzorgenden over samenwerken met mantelzorgers. V&VN/Sting heeft samenwerking met PON deze scholing ontwikkeld. Ook te bestellen bij www.ponbrabant.nl.Gedeelde zorg: een ideeënboek

In 'Gedeelde zorg: een ideeënboek' staan werkvormen en tips om de communicatie en het samenspel tussen zorgverleners en familieleden te bevorderen. Het boek is gericht op iedereen die te maken heeft met familieparticipatie in zorghuizen en kleinschalig wonen.

Partners in zorg: Een draaiboek voor managers, teamleiders en zorgcoördinatoren die zich afvragen hoe medewerkers en familie beter kunnen samenwerken. Hoe kunnen ze als ‘partners in de zorg' samen zorgen voor kwetsbare ouderen met dementie, voor ouderen die zo afhankelijk zijn van andere mensen. Het draaiboek geeft handvatten en beschrijft een methodiek die op de werkvloer van een verpleegafdeling in een verzorgingshuis ontwikkeld is.

Praktijkvoorbeelden

Op allerlei manieren wordt in psychogeriatrisch verpleeghuis De Lozerhof gekeken hoe kan worden samengewerkt met mantelzorgers. Zorgleefplanwijzer.nl sprak met locatiemanager Wil van der Steen over hun aanpak: het houden van een enquête onder mantelzorgers. >>> naar het praktijkvoorbeeld

De mantelzorgers van je cliënt meer betrekken bij het dagelijks leven van de cliënt, hoe doe je dat? Zorgleefplanwijzer sprak met Diana Hendriksen, zorgcoördinator bij Plataan. Een kleinschalige woonvorm binnen Birkhoven Zorggoed in Amersfoort. >>> naar het praktijkvoorbeeld

Familie die in het weekend het ontbijt verzorgt, een verzorgende wiens man komt koken voor bewoners. Mooie voorbeelden van de participatiesamenleving. En een goede reden om te bellen met EVV-er Ria Bos en haar te vragen naar het geheim van dit succes. Ria werkt in een kleinschalige woonvorm met acht somatische bewoners. Voor het verbeterproject voor haar Perfecto-opleiding betrok ze de familie bij het verzorgen van het ontbijt. >>> naar het praktijkvoorbeeld

Meer informatie over dit onderwerp:

• Website expertise Centrum Mantelzorg
• Website Landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg
• Publicatie: Samenspel met Mantelzorg, een handreiking voor het vormen van visie en beleid op het gebied van mantelzorg voor verpleging en verzorging (ActiZ, organisatie van zorgondernemers, februari 2007)
• Digitaal communiceren met familie