Op weg naar een nieuw kwaliteitskader: eenvoudiger en gericht op teams

Landelijk gebeurt er van alles in de verpleeghuiszorg. Verschillende partijen, waaronder V&VN, denken na over de vraag wat goede verpleeghuiszorg is. Ook wordt bekeken hoe de kwaliteit in beeld kan worden gebracht zodat verzorgenden er zelf mee aan de slag kunnen. Vanaf volgend jaar zal er worden gewerkt met een nieuw kwaliteitskader.

Regelmatig komen er verhalen in de media over verpleeghuizen die tekort schieten in de zorg voor ouderen. Dit heeft geleid tot een nadruk op het werken met richtlijnen, protocollen en registraties, om te laten zien dat we zorg leveren volgens regels. Daar komen we nu van terug. In zorg die gericht is op kwaliteit van leven van de cliënt, moet vooral het gesprek met die individuele cliënt of zijn naasten goed worden gevoerd. Tegelijkertijd willen cliënten en familie er van op aan kunnen dat medewerkers vakbekwaam zijn en de risico's goed kennen, dat de bijvoorbeeld hygiëne op pijl is.

Spanningsveld maakt werk ingewikkeld

Het spanningsveld tussen deze bouwstenen voor goede verpleeghuiszorg maakt het dagelijks werk ingewikkeld. De nadruk op alles registreren en vastleggen vraagt zoveel tijd dat er te

weinig aandacht voor het welbevinden van de bewoners overblijft. Tegelijkertijd betekenen slordigheden in hygiënisch werken of medicatiefouten risico's voor kwetsbare ouderen. Verzorgenden moeten dus voortdurend keuzes maken. De kunst van het maken van deze keuzes is een belangrijk deel van het werk èn dus van goede zorg. Het praten in het team en met cliënten en familie is dat ook.

Dit alles staat beschreven in Ouderen in zorghuizen: broze mensen én leefplezier. Dit stuk werd geschreven in opdracht van de Tasforce Waardigheid en trots. Deze Taskforce bestaat uit alle partijen die betrokken zijn bij de zorg voor ouderen in zorghuizen (een nieuwe term voor verpleeghuizen): V&VN, Actiz, NPCF, LOC, Verenso, BTN, ZN, IGZ en het Zorginstituut. De Taskforce werkt samen met staatssecretaris Van Rijn aan een omslag in die zorghuizen.

Opstap naar nieuw kwaliteitskader

Ouderen in zorghuizen is de opstap naar een nieuw kwaliteitskader. Dat zal in de loop van volgend jaar in gebruik worden genomen. Gelukkig wordt in het stuk het kwaliteitskader van de Normen voor verantwoorde zorg nog steeds als bruikbaar gezien. Want, en dat staat er ook in, verzorgenden hebben last van de voortdurende veranderingen in hun organisatie. Maar men is op een te omslachtige manier met een neiging om alles te willen regelen met dat kwaliteitskader omgegaan. De nadruk lag op extern verantwoorden, aan de inspectie, aan zorgkantoren. Daarmee draagt dat kwaliteitskader niet bij aan verbeteren van zorg door zorgteams zelf.

In de ouderenzorg is juist behoefte aan instrumenten en werkwijzen die het verbeteren door zorgteams zelf ondersteunen: meer ruimte voor reflectie op het dagelijks werk en een kwaliteitskader dat gaat over het zorgproces rond de individuele cliënt.

Het zorgplan als basis

In het nieuwe kwaliteitskader heeft het zorg(leef)plan een centrale rol. Drie onderwerpen geven dit zorgplan vorm: welke problemen met zelfredzaamheid heeft de cliënt, welke gezondheidsrisico's zijn er en welke wensen heeft de cliënt voor een prettig leven. Het zorgplan moet actueel zijn en uiteraard in samenspraak met de cliënt opgesteld.

Op dezelfde drie thema's bekijken zorgteams hoe ze het doen. Deze vorm van zelfevaluatie maakt ook onderdeel uit van het werken aan kwalitatief goede zorg. Meningen van cliënten en het overzicht wat bestuurders geven van de kwaliteit zijn het derde en vierde element van het kwaliteitskader.

Vanaf pagina 38 staat dit alles helder beschreven. Maar het hele rapport is de moeite waard om door te nemen.

Methodisch werken

Wat het rapport op pagina 41 en 42 schrijft over methodisch werken, sluit aan bij het recente V&VN onderzoek naar het zorg(leef)plan. De zorgplancyclus is essentieel om, met de cliënt, te kijken of de geboden zorg passend is. Maar medewerkers moeten niet voortdurend bezig zijn met schrijven, het zorg(leef)plan moet en kan soberder.

Meer informatie

> Lees het rapport Ouderen in zorghuizen: broze mensen én leefplezier
> Lees het interview met Jan Coolen
> Meer informatie over Waardigheid en trots