Oordeel inspectie over werken met het zorgleefplan
Veel staat op dit moment in het teken van het rapport van de inspectie over de verpleeghuiszorg. Ook het werken met het zorgleefplan is door de Inspectie onder de loep gelegd. Zorgleefplanwijzer.nl legt uit waar de inspectie naar kijkt.
Als de inspectie een bezoek brengt aan een verpleeghuis, kijkt zij ook hoe er met het zorgleefplan wordt gewerkt. Dit zijn de belangrijkste kijkpunten:
- Is de cliënt betrokken bij het zorgplan?
- Vormt de cliënt de basis van het zorgplan?
- Is te zien welke disciplines betrokken zijn?
- Worden risico's geïnventariseerd en acties geëvalueerd?
- Is de cliënt betrokken bij de evaluatie van het zorgplan?
- Wordt er methodisch gewerkt?

Cliënt betrokken bij opstellen en evalueren
In het zorgplan leg de je vast welke zorg je de cliënt biedt. Die afspraken stem je af met de cliënt of, als dat niet kan, met de familie van de cliënt. Zo geef je de cliënt invloed op de zorg, of met een mooi woord 'regie'. De zorg past dan ook beter en dát levert je tevreden cliënten op.
De inspectie zag dat in 17% van de onderzochte instellingen de cliënt niet werd betrokken bij het opstellen en in 19% niet bij het evalueren. Dat is best veel en verrassend. Al sinds 2009 is het bespreken van het zorgplan verplicht in de wet, juist om de cliënt zoveel mogelijk inspraak te geven.
In het onderzoek van zorgleefplanwijzer.nl waren de resultaten iets gunstiger. Daar gaf 92% aan cliënt of vertegenwoordiger altijd of bijna altijd te betrekken bij het opstellen van het zorg(leef)plan. Dat gebeurt op verschillende manieren. De helft overlegt met de cliënt of vertegenwoordiger en stelt het zorg(leef)plan daarna op. Een derde van de respondenten heeft de zorgverlener de leiding, zij stelt het op en laat het daarna lezen en goedkeuren.
Als je cliënten vraagt naar het zorgplan, zeggen zij nog relatief vaak: Dat is het boek van de zuster, daar kijk ik nooit in. Het zou toch mooi zijn als we dat konden veranderen!
Methodisch werken
De inspectie kijkt ook of de verschillende onderdelen van het zorgleefplan samenhangen. Vormen behoeftes van de cliënt, zorgdoelen, acties en evaluaties een logisch geheel, oftewel: wordt er methodisch gewerkt? In het inspectierapport staat een voorbeeld:
Zo stond er (…) dat de kwaliteit van leven van een cliënt zou verbeteren als beter naar zijn wensen en verlangens zou worden geluisterd. Alleen stonden deze wensen en verlangens van de cliënt niet beschreven in het zorgplan.
Naast het geven van invloed is een ander belangrijk doel: continuïteit bieden. In de zorg werk je in wisseldiensten en draag je je werk steeds over. In het zorgleefplan moet daarom goed terug te lezen zijn of de ingezette acties ook werken: worden de smetplekken kleiner? wordt de cliënt rustiger door de nieuwe benadering? Als dat niet terug te lezen is, is het lastig om met elkaar aan dezelfde doelen te werken.
Vrijheidsbeperking
De inspectie keek ook naar vrijheidsbeperking. Onder andere naar deze punten:
- Wordt gekeken waar probleemgedrag vandaan komt?
- Worden er eerst psychosociale of gedragsinterventies ingezet en dan pas psychofarmaca?
- Geeft de cliënt of de vertegenwoordiger toestemming?
- Worden de maatregelen opgenomen in het dossier?
- Worden de maatregelen zorgvuldig toegepast?
Ook daaruit blijkt dat het methodisch werken beter kan. Voordat je een vrijheidsbeperkende interventie inzet, moet helder zijn wat er aan de hand is. Het gedrag moet geanalyseerd worden: waarom roept deze cliënt? Waar komt de onrust vandaan? Pas dan kun je goed actie ondernemen. En als de oorzaak helder is, kan er iets aan de oorzaak worden gedaan en kan het geven van medicatie worden uitgesteld.
> Meer lezen over de stappen die je zet bij zorg en dwang
Deskundigheid
De inspectie sprak in de onderzochte huizen met medewerkers over hun deskundigheid. In bijna 20% van de instellingen gaf het personeel aan dat hun kennis onvoldoende aansluit bij de problematiek van de cliënten. V&VN lobbiet steeds voor deskundigheidsbevordering, want de zorg wordt steeds zwaarder en de cliënten steeds complexer. Als we willen dat verpleegkundigen en verzorgenden goede zorg leveren èn gemotiveerd blijven moeten zij hierin ondersteund worden met passende scholing!
Blog: Het vuur uit de sloffen lopen

>>> Lees ook de reactie van Sonja Kersten, directeur V&VN, op het inspectierapport
Reageer
Hoe denk jij hierover? Laat het ons weten en reageer onder dit artikel.