De reis naar Japan zit erop. Terug in Nederland zet ik de geleerde lessen op een rij. Een deel van wat we gezien heb is cultureel bepaald. Van de Japanse reisleiding heb ik geleerd dan niet te zeggen: Dat kan niet want de Nederlandse cultuur is anders, maar: Welk idee zit hierachter en wat kun je daarmee in Nederland?

Vandaag bezoek ik de Japanese Nursing Association, onze Japanse zusterorganisatie. Ik ontmoet Miyuki Numata, manager of the department of healthcare policy, in een futuristisch uitziend kantoor midden in één van de hipste wijken van Tokyo. We wisselen uit over de zorg voor ouderen in Japan en Nederland.

Ik begin verliefd op Japanners te worden, ze zijn heel beleefd, maar tegelijk heel vrolijk. Ik wist dat Japanners veel respect hebben voor ouderen. Ik verwacht daarom stijf en formeel gedrag richting ouderen. Raar! Respect is juist een positief woord. Ik ben telkens verrast als ik jong en oud pret zie hebben en dat hebben ze steeds. Dit is maar één voorbeeldje van de vele vooroordelen waar ik tegenaan loop bij mezelf. Ik noem er een paar.

De eerste kijk-en-leerdag zit erop. Het is allemaal erg overweldigend, sommige dingen zijn echt anders, sommige dingen juist verrassend hetzelfde. De opvallendste zaken van ons bezoek aan een zorgorganisatie met op één terrein zowel ouderenzorg als gehandicaptenzorg op een rij.

De reis komt steeds dichter bij en ik ben er veel mee bezig. Vandaag heb ik met een Engelse vriendin geoefend in het praten over de ouderenzorg. Want hoe zeg je: In welke onderwerpen krijgen jullie bij- en nascholing? Is cliëntgericht werken bij jullie ook een thema? Zo ja, hoe geef je dat vorm? Praten jullie met familie over het zorgleefplan? En: wat vinden Japanners eigenlijk belangrijk in de laatste levensfase? Allemaal vragen die ik wil stellen. Het liefst aan verzorgenden en verpleegkundigen, want ik hoop dat we ook in de gelegenheid worden gesteld om met hen te praten.