> Aflevering 4: Verliefd op de Japanse vrolijkheid

Ik begin verliefd op Japanners te worden, ze zijn heel beleefd, maar tegelijk heel vrolijk. Ik wist dat Japanners veel respect hebben voor ouderen. Ik verwacht daarom stijf en formeel gedrag richting ouderen. Raar! Respect is juist een positief woord. Ik ben telkens verrast als ik jong en oud pret zie hebben en dat hebben ze steeds. Dit is maar één voorbeeldje van de vele vooroordelen waar ik tegenaan loop bij mezelf. Ik noem er een paar.

Ook deze tweede dag bezoeken we een zorgorganisatie die hoort bij de King’s Garden groep. Het is een verpleeghuis in Tokyo stad. We worden ontvangen door Mister Nakajima, een hele bescheiden man met een waanzinnige twinkel in zijn ogen.

Het bezoek loopt wat gestructureerder dan gisteren, we beginnen met een presentatie over het huis. Ook hier horen we dat er meer personeel wordt ingezet dan de overheidsnorm. De zorgvisie bestaat uit zeven punten. De eerste vind ik letterlijk en figuurlijk heel verfrissend: Individualised bathing. Ze lijken hiermee te zeggen: geen woorden (regie, autonomie, cliëntgerichtheid, etc) maar daden (lekker in bad).

Samen in bad


Japan heeft een badcultuur en men vindt het belangrijk om te zorgen dat deze gewoonte voor de ouderen behouden blijft. Als we later op de dag vragen hoe familie betrokken is en of ze ook wel eens iets doen in de lichamelijke verzorging, antwoordt Nakajima dat ze dat soms helpen met baden en soms ook samen in bad gaan!

Tilliften in de ban


Ook in dit verpleeghuis zien we weinig technologische snufjes. Het is zelfs zo dat ze sinds een poosje de tilliften bij het bad hebben afgeschaft. De lift staat het persoonlijke contact in de weg. Dit is zo’n HUH? ervaring. Ik verwachtte in Japan Science fiction-zorg, robots. Maar hier heeft persoonlijk contact de toekomst. Je zou kunnen stellen dat het gebruik van de lift lichamelijk contact in de weg staat. Bij een meer haptonomische benadering van de cliënt kun je nog zoveel mogelijk gebruik maken van restcapaciteit. Ik ben heel benieuwd wat Nederlandse verzorgenden van deze insteek vinden.

Boeddhist in een christelijk huis


King’s Garden is een keten van christelijke huizen. Dit terwijl Japan voor 99% bestaat uit boeddhisten. Toen ik dit in het reisprogramma zag, dacht ik dat het zou gaan om particuliere verpleeghuizen, bedoeld voor rijke christenen. Dat leek me weinig representatief voor de Japanse ouderenzorg. De huizen zijn echter toegankelijk voor iedereen en horen bij de reguliere zorgvoorzieningen. In beide huizen is het christelijke geloof wel prominent aanwezig.

Er hangen vele Bijbelse afbeeldingen aan de muur, er worden regelmatig diensten gehouden en de visie heeft ook expliciete christelijke elementen. Ik vraag me af hoe dat is voor de boeddhisten die er wonen. Mijn Nederlandse aard zegt: je mag je geloof niet aan iemand opdringen. Volgens Shigeru, onze gids die uit een boeddhistisch gezin komt, hebben boeddhisten er echter totaal geen moeite mee, zij vinden het juist prettig dat er vanuit bepaalde normen en waarden gewerkt wordt. Ook dit roept bij me op: geen woorden (christendom of boeddhisme) maar daden (goed zorgen voor onze ouderen). Wat zijn die Japanners verlicht!

Feedback


En ten slotte dus die vrolijkheid die me zo opvalt. Vooroordelen die ik heb over Japan: hiërarchisch, traditioneel, high-tech dus kil. Maar er is zoveel vrolijkheid. Telkens horen we verhalen over personeelsgebrek, het is het personeel niet aan te zien. Iedereen werkt met een lach, geduldig en straalt warmte uit. Ook de Japanse reisbegeleiding werkt zo. Je kunt alleen maar leren als je fun hebt, is hun motto. En ze delen voortdurend complimenten uit.

Wij Nederlanders zijn dat echt niet gewend. Aan het eind van deze dag komt Shigeru naar drie van ons toe en zegt: Ik wil jullie even feedback geven. Alle drie verstijven we een beetje: Wat hebben we fout gedaan? Helemaal niks! Hij vertelt dat Mister Nakajima ons bezoek geweldig heeft gevonden. De vele interessante vragen die we stelden, de constructieve uitwisseling. Op vleugeltjes stappen we in de taxi terug naar het hotel. Ik neem me voor om in Nederland ook veel meer complimenten te gaan geven.

Ik hoor graag jullie reacties. Je kunt reageren onder dit artikel. Dankjewel!

Foto's:

Ook in dit verpleeghuis weer veel creativiteit:

Uitleg over een stukje Japanse cultuur: hoe draag je een kimono?:

Oefening voor de mondspieren:

>  Alle afleveringen op een rij